راهنمای خرید لوازم سفر و کوه نوردی
وسایلی که در سفر به آن احتیاج پیدا می کنید. مانند چادر مسافرتی، کباب پز، صندلی تاشو، گالن آب تاشو و غیره...
لوازم سفر بخش تفکیک ناپذیر در گردشگری و طبیعت گردی می باشد. در گذشته به علت کمبود لوازم و عدم تنوع آنها یکی از مهمترین مشکلات شرکت در برنامه های طبیعت گردی پیدا کردن لوازم و ابزارها و پوشاک مناسب سفر بود . هم اکنون با توجه به رشد روز افزون و توسعه این لوازم و همچنین ورود آنها با تنوع مختلف در بازارهای داخلی، تهیه این لوازم نسبت به گذشته به مراتب راحت تر و بهتر شده وهمچنین اجرای این برنامه ها آسانتر و لذت بخش تر گردیده است.
در واقع یکی از مهمترین عواملی که میتواند یک برنامه سفر گردشگری و طبیعت گردی را جذاب و قابل اجرا سازد لوازم مرتبط با آن سفر است.
مطالب ذیر نکات آموزنده ای در مورد وسایل اساسی و ضروری سفرهای گردشگری و طبیعت گردی می باشد که شامل راهنمایی های اساسی در زمینه تجهیزات مورد نیاز سفرها و موارد استفاده آنهاست و هیچ سفارش یا توصیه ای برای خرید مارک بخصوص نمی کند، بلکه به شما کمک می کند تا در بین تجهیزات و وسایل زیادی که موجود هستند، اجناسی با کیفیت و کارآیی بالا پیدا کنید.
در گذشته کفشها از دوختن چرم درست میشدند، کفشهای چرمی امروزه کمتر متداول هستند و جای خود را به کفشهایی با طرحهای جدید و رویههایی از الیاف مصنوعی و سایر مواد نو ترکیب دادهاند. هر چند کفش ها درحال تغییر هستند ولی وظایف و کارهایی که باید انجام دهند، تغییر پیدا نکرده است. پیشرفت ساخت کفشها راحتی و ایمنی بیشتر را برای کوهنوردان حاصل کرده است.
انواع آن:
1- چرم (مصنوعی یا طبیعی)
2- پارچه های گورتکس (Gore-tex)، سیمپاتکس (Sympatex) (عایق باد، رطوبت و قابل تفنس)
3- مواد نو ترکیب مانند کولار (پارچه ضربه گیر)
4- تینسولیت (Thinsulate) (خاصیت حفظ گرمای پا، برای ساخت کفشهای زمستانی)
5- فایبرگلاس (در میان کوهنوردان ایرانی به پلاستیکی معروف است، برای کوهنوردی اصلا مناسب نیستند.)
1 - کفش
2 - پوشاک
4 - کوله پشتی
5 – زیر انداز
6 – کیسه خواب
7 – دستکش و کلاه
8 – باتون
کفش های چرمی
عاملی که بعضی از افراد کفش های چرمی را ترجیح میدهند، امکانات چند منظوره آنهاست. یک کفش معمولی کوهنوردی باید فصل مشترکی از سفتی و سرسختی دربرخورد به سنگ ها، محکم بودن در هنگام ضربه زدن به برف و راحتی کامل درطول برنامه سفر باشد در یک برنامه یک روزه ممکن است که کفش ها با چیزهایی مثل گل، پاکوب، جریانات آب، علف ها، سنگ ریزه ها، برف سفت، صخره هی سراشیبی و یخ درحال مبارزه و تماس باشند. کفش های چرمی سنتی ، دارای همه یا اکثریت مشخصات زیر هستند:
♦ تخت ویبرام جهت تولید اصطکاک روی مسیرهای لغزنده برفی، گلی و پوشش گیاهی
♦ لایه ای مابین تخت و قسمت روکش
♦ یک نوار لاستیکی که عایق بین تخت و رویه کفش است و به ضدآب بودن آن کمک می کند
بعضی از این کفش ها مناسب فعالیتهای طبیعت گردی هستند. کفش هی چرمی- الیاف مصنوعی دارای مزیت هایی هستند که بخشی از آنها به این قرارند:
♦ وزن کمتر
♦ راحتی بیشتر و زمان کمتر برای جا بازکردن یا آب بندی شدن
♦ زمان کمتر برای خشک شد
اما این تیپ کفش ها نسبت به کفش های تمام چرمی دارای امتیازات منفی هم هستند که عبارتند از:
♦ ثبات کمتر روی مسیرهای سخت
♦ قابلیت ضدآب کمتر
♦ استحکام و دوام کمتر
♦ سفتی و سختی کمتر در هنگام ضربه زدن با پا در برف
اغلب این کفش ها برای راه رفتن روی مسیرهای پاکوب مناسب هستند. با این وجود اگر این تیپ کفش ها را در فعالیتهای طبیعت گردی استفاده می کنید، به چند نکته دیگر هم باید توجه داشته باشید:
♦ کفش های مناسب و قابل انعطاف برای مسیرهای آسان و قابل دسترس- معمولا پا در این نوع کفش ها تاول نمی زند و نسبت به کفش های چرمی، خستگی کمتری در پا ایجاد می کنند. البته این کفش های سبک نقاط اتکاء خوبی برای مواقع حمل کوله های سنگین نیستند، مخصوصاً در راههای سخت و یا در هنگام پایین آمدن یا بازگشت.
♦ کفش های دو، کتانی، سندل و یا جورابهای ضخیم جهت راحتی در هنگام اقامت در کمپ استفاده میشوند . با استفاده از این نوع کفش ها، به پاها و کفش های کوهنوردی خود که آنها را ساعتها پوشیده اید، استراحت کوتاهی خواهید داد . از این کفش ها برای عبور از عرض رودخانه هم می توان استفاده کرد.
♦ روپوش کفش برای هوای سرد.
لباس از طریق ایجاد یک لایه عایق در مجاورت پوست به انسان کمک می کند تا احساس راحتی نماید. دشمنان این راحتی یعنی باران، باد، سرما و گرما علیه این لایه محافظتی فعالیت می کنند.
در برنامه های طبیعت گردی اصطلاحاتی مثل : سرما ، گرما ، هوای خوب و هوای بد و ... نسبی است. هوای سرد و سخت کوهستان بیشتر مواقع گردشگران را مجبور به تحمل شرایط می کند و راحتی در چنین محیطی با نظر اغلب مردم در مورد راحتی فرق دارد. در برنامه های کوه پیمایی مسئله اساسی در رابطه با راحتی، خشک نگهداشتن بدن و در صورت خیس شدن، گرم نگهداشتن و خشک کردن سریع خود است.
لباس مناسب خدمتی بالاتر از راحت بودن انجام می دهد. در طبیعت، ایمنی مسئله مهمی است. زمانی که گردشگران عازم نقاط دوردست می شوند، معمولاً به هنگام مقابله با هوای بد، ایده بازگشت به تمدن برای فرار از دست هوا را به کناری می گذارند. در مقابل ، آنها باید تا زمانی که هوای بد جریان دارد، با آن مقابله به مثل کنند.
رطوبت طولانی مدت (حتی در هوای معتدل) باعث افت و اختلال در حرارت مرکزی بدن می شود. کوتاهی در حفاظت از بدن در مقابل باد باعث افت حرارت بدن می شود که به فاکتور سردی باد مشهور است.
بسیاری از افراد بدشانس با لباسهای غیراستاندارد دچار سرمازدگی شده اند. این بیماری خطرناک غیرقابل کنترل به معنی افت حرارت بدن است که باعث بسیاری از مرگ و میرها در کوهستان است. شما باید با دقت سیستم لباسهای خود را انتخاب کنید تا آنها بتوانند نجات بخش شما در مقابل سرما و رطوبت و خیسی باشند.
در مقابل سرما، سیستم لباس های شما باید قادر به حفظ بدن در برابر گرمای بیش از حد روزهای گرم هم باشند و از تعرق زیاد که باعث خیس شدن لباس ها و تخلیه آب بدن میشود، جلوگیری کنند. قابلیت تهویه، تنفسی بودن و محافظت از خورشید از مسایل مهم در این زمینه هستند.
سیستم لایه ای
سیستم قدیمی سه لایه ای شامل لایه مجاور پوست، لایه ضخیم عایق و لایه بیرونی ضد آب ، با ورود الیاف جدید منسوخ شده است ولی اساس سیستم پوشش لایه ای مبتنی بر استفاده از چند لایه لباس نازک بر روی هم با توجه به شرایط محیط هنوز کاربرد دارد. در این سیستم هر چقدر لباس نزدیکتر به پوست باشد باید بیشتر قدرت جذب عرق و دفع آن را داشته باشد و لباسهای بیرونی تر باید بیشتر قدرت دفع سرما، باد و باران را داشته باشد.
برای لایه های مجاور پوست استفاده از لباسهای نخی بدلیل جذب و نگهداری عرق در خود به هیچ عنوان توصیه نمی شود و بهتر است از الیاف مصنوعی مانند پلی استر، پلی پروپیلن و یا ابریشم باشد. پشم مرینو (merino) نیز الیاف بسیار مناسبی برای هوای سرد و زمستانی می باشد.
لایه های بیرونی بهتر است از جنس Fleece و Microfleeceو برای هوای سردتر Windproof Fleeceو Polartec باشد و برای هوای بارانی لباسهای Soft shell, Wind stopper, Gore-tex, HyVent, Pertex, Aquafoil, و eVent مناسبتر است.
کوله پشتی یک روزه :
کوله ای است که همیشه و در طول روز به همراه گردشگران میباشد که در واقع در برنامه های چند روزه هم استفاده میشود . در برنامه های یکروزه باید کل لوازم خود را به گونه ای تنظیم کنیم که فقط جهت شرکت در برنامه از یک کوله استفاده نماییم .در برنامه های چند روزه لوازم و بارهای غیر ضروری را در کوله دیگری به نام کوله چند روزه قرار میدهیم و فقط کوله یکروزه را در طول سفر با خود حمل می نماییم .
کوله پشتی چند روزه :
نکات مهم در کوله چینی:
معمولا"
در اغلب برنامه های چند روزه کوله و بار گردشگران توسط شرکت حمل خواهد شد و
فقط گردشگران کوله یک روزه را حمل میکنند ولی بطور کلی و حتی در مورد کوله
یکروزه موارد زیر میتواند جهت شرکت در برنامه به شما کمک زیادی نماید.
جای
دادن و چیدن وسایل درون کوله پشتی می تواند تأثیر زیادی در سرعت، تحمل بار
و لذت بردن از یک برنامه طبیعت گردی بگذارد بخصوص اگر قرار باشد که آن
کوله توسط شما حمل شود. اگر بتوانید تمرکز بار را روی باسن خود و نه شانه
ها داشته باشید، احساس بهتری در برنامه خواهید داشت.
وسایل سنگین را در منطقه نزدیک کمر خود جای دهید و مرکز ثقل آنها را پائین بیاورید تا درحفظ تعادل به شما کمک کند.
در
چیدن بارها درون کوله پشتی علاوه بر تقسیم صحیح بارها، باید طوری آنها را
سازماندهی کنید که دسترسی به آنها هم ساده باشد. وسایلی را که بیشتر
استفاده خواهید کرد در دسترس قرار دهید. چیزهایی مثل دستکش، کلاه، عینک
آفتابی، نقشه و اسپری ضد حشرات را که بیشتر استفاده میشوند در جیب های
کناری و یا بالای کوله پشتی و بعضی دیگر را در کیف کمری و یا جیب های کاپشن
و یا کت جای دهید.
در هوای بارانی ، آب می تواند از لای درزها، دوخت
ها، زیپ ها و جیب و درب رویی کوله پشتی هایی که از مواد ضد آب ساخته نشده
اند، و یا نقاطی که خاصیت ضدآب بودن را از دست داده اند به درون کوله پشتی
نفوذ کند . کیسه های پلاستیکی یا ساک های نایلونی می توانند محافظین خوبی
برای محتویات درون کوله پشتی باشند، مخصوصاً در مواقعی که در هوای بارانی
مجبوربه برپا کردن کمپ یا استراحت کردن باشید. خیلی از تولید کنندگان کوله
پشتی، روکش های ضدآب برای کوله ها درست می کنند. بعضی از طبیعت گردها هم یک
کیسه زباله بزرگ را به عنوان پوشش داخلی، برای عایق کردن وسایل درون کوله
استفاده می کنند.
جنس مواد زیر انداز
1-فوم فشرده : یک
فوم فشرده ، نازک و سبک میتواند عایق بدن در مقابل سطح زمین باشد . بافت و
ترکیب قرار گرفتن سلول های فوم باعث میشود که سطح آن نرمتر، وزن آن کمتر و
با قابلیت زیاد حبس هوا در بین خود باشد که باعث بالا رفتن کار آمدی آن می
گردد.
2- تشک بادی : تشک بادی وسیله ای راحت است ولی عایق حرارت
نمی باشد. در حقیقت هوای درونی تشک هنگام تحرکات آن، حرارت بدن را جذب و
به بیرون منتقل میکند و از این رو وسیله خوبی بری طبیعت گردی نیست.
3- فوم نرم و غیر فشرده : این
نوع زیرانداز را با آستری آن استفاده کنید چرا که در غیر این صورت این فوم
حجیم میتواند مانند یک ابر اسفنجی آب را به خود جذب کند.
4- زیر انداز بادی :
برای اکثر گردشگران کیسه خواب جزء مهمی از سیستم خوابیدن در
طبیعت را تشکیل می دهد. یک کیسه خواب خوب متناسب با قد شماست، حرارت بدن را
حفظ میکند، وزن آن سبک و دارای قابلیت فشرده شدن است. مناسب ترین کیسه
خواب مدلی معروف به مومیایی است.
گرمای کیسه خواب توسط ماده عایقی که در
بین آن قرار دارد و باعث حبس هوا در بین خود میشود، بوجود می آید. این
لایه، عایقی برای هوای گرم درون و هوای سرد بیرون کیسه خواب است. اینکه هر
کیسه خواب در گرم نگه داشتن بدن چقدر میتواند موثر باشد، بستگی به مقدار
این مواد عایق، ضخامت یا پف کردن آن، اندازه کیسه خواب (اگر اندازه بدن شما
باشد) و استیل کیسه خواب دارد.
مواد عایق
دو ماده عایق در کیسه خواب ها وجود دارد : پرقو و الیاف مصنوغی. هر کدام آنها دارای مزایا و اشکالات خاص خود هستند.
1- پر قو : پر قو با کیفیت بالا معروف به درجه انبساط 700 تا 800 است، هر گرم آن 405 تا462 سانتی متر مکعب میتواند انبساط پیدا کند. پر ؛ گرم ترین، سبکترین، قابل فشرده ترین و لوکس ترین ماده عایق موجود است. اشکالات پر، قیمت بالای آن و از دست دادن خاصیت گرمایی در صورت خیس شدن است. رویه اکثر کیسه خوابها کاملا" ضد آب نیستند، بنابراین در محیطهای مرطوب، کیسه خواب را قبل از اینکه درکوله پشتی قرار دهید، درون یک کیسه پلاستیکی کاملا" ضد آب قرار دهید.
2- الیاف مصنوعی : کیسه خوابهای الیاف مصنوعی بسیار ارزانتر از کیسه خوابهای پر هستند و هنگام خیس بودن هم تا حدی خاصیت گرمایی خود را حفظ میکنند. البته خوابیدن در کیسه خواب خیس (چه پر چه الیاف مصنوعی) عذاب آور است. اشکالات الیاف مصنوعی در مقایسه با پر اینست که قابلیت فشرده شدن کمتری دارد و نسبت به یک کیسه خواب پر مشابه، سنگین تر میباشد. بعلاوه یک کیسه خواب الیاف مصنوعی قابلیت فشرده شدن و باز شدن زیاد مانند پر را ندارد و از این رو خاصیت پف کردن و در نتیجه گرمای خود را سریع از دست میدهد.
مواد روکش کیسه خواب :
معمولا" چند نوع ماده برای روکش داخلی یا خارجی کیسه خوابها مورد استفاده قرار میگیرد. محبوبترین نوع آن پارچه های پوششی تنفسی، میکرو و نایلون میباشد.
1- پارچه های ورقه ای و پوشش ضد آب – تنفسی : این پارچه ها باعث میشوند که رطوبت به بیرون دفع شود. این نوع پارچه ها گران هستند ولی در محیطهای مرطوب مثل چادر، غار برفی یا کیسه بیوواک محاسن زیادی دارند . استفاده آنها در کیسه خوابهای پر بسیار مطلوب است. مرحله تنفسی کردن لایه رویی بسیار پیچیده است و این لایه بر اثر استفاده به مرور خاصیت خود را از دست می دهند.
2- پارچه های میکرو : این نوع پوشش های کیسه خواب از نخ های بسیار نازک نایلون یا پولیستر بافته شده اند که قابلیت ضد آب _ تنفسی دارند. بعضی از پارچه های میکرو بوسیله پلیمرهایی مانند سیلیکون عمل آورده شده اند که قابلیت ضد آب و دوام آنها را بالاتر میبرد. پارچه های میکرو در مقایسه با پارچه های ورقه ای و پوششی ضد آب – تنفسی سبک تر هستند و دارای قابلیت فشرده شدن میباشند.
3- نایلون : پوشش نایلونی کیسه خوابها، سبک ترین، قابل فشرده ترین و تنفسی ترین پارچه موجود است. متاسفانه این پارچه ها در مقابل تعرق درون چادر و رطوبت هوای بیرون کمترین کارایی را دارند.
شکل ظاهری و اجزاء :
شکل و اجزائ کیسه خواب باعث کار آمدی و تهویه آن میشود. یک کلاه خوب کیسه خواب تمام سر شما را می پوشاند، گرما را حفظ میکند و به صورت شما اجازه میدهد که آزاد باشد تا راحت تنفس کنید. قسمت معروف به یقه کیسه خواب دور گردن شما را میپوشاند و مانع خروج گرمای بدن به بیرون میشود. زیپ های بلند، ورود و خروج به کیسه خواب را راحت تر میکند و در عین حال به کمک آنها میتوان هوای درون کیسه خواب را تهویه کرد. طراحی بعضی از کیسه خوابها به صورت یک زیپ راست و یک زیپ چپ انجام میشود و از این رو میتوان دو کیسه خواب را از طریق زیپ به هم وصل کرد. زیپهای نصفه یا 4/3 تا حدی وزن و حجم کیسه خواب را کاهش میدهند. اما در عین حال بعضی از امکانات تهویه را حذف میکنند. یک زبانه سرتاسری بر روی قسمت زیپ ها باعث کیپ و حایل شدن قسمت زیپ یا هوای سرد بیرون میشود.
لوازم جانبی :
بعضی از تولید کنندگان کیسه خواب یک کیسه آستری اضافه قابل شستشو هم تولیدمیکنند که وجود آن باعث حبس شدن بیشتر گرمای بدن و چند درجه گرمتر شدن درون کیسه خواب میشود. این کیسه آستری مانع نفوذ چربی بدن به آستر درونی و یا لایه میانی کیسه خواب میشود. کیسه آستری در برنامه های طولانی مدت که شستن کیسه خواب امکان ندارد، مفید است. اما وجود این کیسه آستری باعث افزایش وزن و حجم کیسه خواب میشود.
کیسه های آستری واترپروف از جنس نایلون غیر تنفسی ساخته شده
اند و شما اول درون این کیسه سپس داخل کیسه خواب میشوید . این کیسه ها با
کاهش دادن اتلاف گرمای بدن، باعث گرمای بیشتری میشوند . آنها در مناطق
بسیار سرد، مانع نفوذ رطوبت به درون لایه گرمایی کیسه خواب میشوند که همین
کار مانع از تشکیل یخ درون این لایه میشود. با وجود مزایای این کیسه ها ،
خیلی از گردشگران آن را غیر لازم و ناراحت کننده می دانند. از این رو قبل
از اینکه با یکی از این کیسه های آستری عازم سفر شوید آن را امتحان کنید.
اندازه :
این مهم است که کیسه خواب، اندازه بدن شما باشد. کیسه خواب
خیلی عریض؛ جاگیر، سرد و سنگین تر است. اگر کیسه خواب برای شما تنگ باشد ،
باید به زور زیپ آن را ببندید و داخل آن بخوابید. در این حالت بدن شما با
فشاری که به جدار کیسه خواب وارد میکند، باعث فشرده شدن لایه عایق آن میشود
و هوای مابین آن را خالی میکند و در نتیجه درون کیسه خواب سرد میشود. اگر
کیسه خواب خیلی کوتاه باشد، لایه عایق در قسمت پا و سر فشرده تر میشود و
باعث سردتر شدن کیسه خواب میشود.
کیسه خوابها در عرض و طولهای مختلف
برای اندامهای مختلف تولید میشوند. از این رو کیسه خوابی را بخرید که
متناسب اندازه و سایز بدن شما باشد. برای فعالیتهای زمستانی، کیسه خواب خود
را کمی بلندتر انتخاب کنید. از فضای اضافی موجود میتوان برای خشک کردن
وسایل مثل دستکش، جوراب و پوش داخلی کفش استفاده کرد.
سیستم درجه بندی :
تولید کنندگان مقیاسی برای حداقل درجه حرارت گرما یا راحت
بودن در کیسه خواب را بیان میکنند. این مقیاس باید فقط به عنوان یک
راهنمایی کلی در نظر گرفته شود.
کیسه خوابهای مخصوص :
بعضی از گردشگران ترجیح میدهند تا حتی المقدور سبک حرکت کنند
در نتیجه کمی از راحتی خود را قربانی مزیت سبک بودن میکنند. این گروه، از
کیسه خوابهای نیم تنه یا 4/3 تنه استفاده میکنند که وزن و حجم کمتری دارند.
این تیپ کیسه خوابها زمانی که با ترکیب کت پر و سایر لباسهای گرمایی
استفاده شوند، میتوانند برای دمای زیر صفر هم مناسب باشند.
مراقبت و نظافت:
خرید کیسه خواب یک سرمایه گذاری جدی است و با مقداری توجه و
مراقبت میتوان برای سالها آن را حفظ کرد. همیشه توصیه های تولید کننده را
به کار ببندید. کارخانه ای که آن را تولید کرده است، مسلما" بهتر میداند که
چگونه باید از آن مراقبت کرد. با توجه به مطالب تولید کنندگان، چند روش
برای دوام بیشتر کیسه خواب آورده میشود.
نگهداری :
همیشه کیسه خواب را در حالت آزاد نگهداری کنید. کیسه خواب را
فقط برای مدت زمان کوتاه مثل طول اجرای برنامه به صورت فشرده نگهداری کنید.
محافظت از چرک شدن :
با استفاده از یک آستری درونی مجزا، از چرک شدن کیسه خواب بر اثر تماس چربی بدن خودداری کنید.
نظافت :
نقاط کثیف شده را با شستشوی موضعی توسط مواد تمیز کننده ای که
تولید کننده توصیه کرده است، تمییز کنید.
LI.MsoNormal { FONT-SIZE: 12pt; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; DIRECTION: rtl; FONT-FAMILY: "Times New Roman"; unicode-bidi: embed; TEXT-ALIGN: right; mso-style-parent: "" }
استفاده از باتون های تلسکوپی، بصورت جفت، موجب می شود که در هر گام ، نیروی وزن قابل توجهی از پایین تنه برداشته شود و به بالا تنه منتقل شود و موجب تقسیم متناسب نیرو گردد. البته باید توجه داشت که بند باتون به طرز مناسبی به دور مچ انداخته شود تا انگشتان دست زیاد تحت فشار نباشند. همچنین طول باتون می تواند متناسب با قد افراد و بسته به صعود یا فرود تنظیم گردد.
منبع : vivannews.com/Pages/News-10445.aspx
- ۹۴/۰۶/۲۹